Phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp giúp đánh giá tình hình kinh doanh, xác định cơ hội tăng trưởng và kiểm soát rủi ro tài chính. Có nhiều phương pháp phân tích khác nhau, nhưng ba phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất bao gồm phân tích theo chiều ngang, phân tích theo chiều dọc và phân tích tài chính bằng tỷ số.

Phân tích tài chính bằng tỷ số là phương pháp phân tích chỉ số tài chính để đo lường hiệu suất hoạt động, khả năng thanh toán, mức độ vay nợ và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Đây là phương pháp quan trọng giúp nhà quản lý, nhà đầu tư và ngân hàng đánh giá tình hình tài chính của công ty.

>>> Xem chi tiết các chỉ số phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp

Các nhóm chỉ số quan trọng

Chỉ số thanh khoản – Đánh giá khả năng thanh toán

• Chỉ số thanh toán hiện hành = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn

Nếu chỉ số này < 1, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán nợ đến hạn.

• Chỉ số thanh toán nhanh = (Tài sản ngắn hạn - Hàng tồn kho) / Nợ ngắn hạn

Đánh giá khả năng thanh toán ngay cả khi chưa bán được hàng tồn kho.

Chỉ số đòn bẩy tài chính – Đánh giá mức độ vay nợ

• Chỉ số nợ trên tổng tài sản = Tổng nợ / Tổng tài sản

Nếu tỷ lệ này quá cao, doanh nghiệp có thể đang phụ thuộc quá nhiều vào vốn vay.

• Chỉ số nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E) = Nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu

Đánh giá mức độ sử dụng vốn vay so với vốn tự có.

Chỉ số hiệu suất hoạt động – Đo lường hiệu quả sử dụng tài sản

• Vòng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán / Hàng tồn kho bình quân

Đánh giá tốc độ bán hàng tồn kho, giúp kiểm soát hàng hóa hiệu quả.

• Vòng quay khoản phải thu = Doanh thu thuần / Khoản phải thu bình quân

Nếu chỉ số này thấp, doanh nghiệp có thể đang gặp khó khăn trong thu hồi công nợ từ khách hàng.

Chỉ số lợi nhuận – Đánh giá khả năng sinh lời

• Biên lợi nhuận gộp = (Lợi nhuận gộp / Doanh thu) × 100%

Phản ánh hiệu quả sản xuất và quản lý chi phí.

• ROA = (Lợi nhuận ròng / Tổng tài sản) × 100%

Đánh giá mức độ sinh lời từ tài sản của doanh nghiệp.

• ROE = (Lợi nhuận ròng / Vốn chủ sở hữu) × 100%

Đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ vốn của cổ đông.

Ứng dụng thực tế

• So sánh với trung bình ngành để đánh giá vị thế doanh nghiệp.

• Phát hiện sớm các dấu hiệu rủi ro tài chính, chẳng hạn như tỷ lệ nợ quá cao hoặc lợi nhuận giảm dần.

• Hỗ trợ đưa ra quyết định kinh doanh và đầu tư hợp lý.

Ví dụ: Một doanh nghiệp thương mại điện tử nhận thấy tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho thấp hơn mức trung bình ngành, điều này cho thấy hàng tồn kho đang bị tồn đọng quá lâu. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược bán hàng, áp dụng chương trình khuyến mãi để đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ hàng hóa.